sveipa e-u að sér

[svεi:pʰa]

vt sveipaði

1) (A) заворачивать, закутывать

2) (D):

3) (A):

* * *

(að), v.

1) to sweep, stroke (hann sveipaði hárinu fram yfir höfuð sér); Þ. sveipar öxinni til hans, Th. sweeps at him with the axe; hann sveipaði til sverðinu, he swept round him with the sword;

2) to swathe, wrap (lét hann s. skipit allt fyrir ofan sjá með grám tjöldum); líkit var sveipat líndúkum, the corpse was wrapped in linen; hann sveipar sik í skikkju sinni, he wrapped himself in his mantle.

(-tá, -tr), v.

1) to sweep; hann sveipti af sér flugunni, he swept (drove) the fly away; hárit er sveipt í enninu, his hair curls on the forehead;

2) to swaddle, wrap, = sveipa (að), (fœddi hón barn ok var þat sveipt klæðum).

(sveipr, sveip, sveipinn), v.

1) to cast; sveip sínum hug, he turned his mind;

2) to wrap, swaddle; kona sveip karl ripti, she swaddled him in linen; eldi sveipinn, encircled by fire; cf. sveipa (að).

f. kerchief, hood.

* * *

ð and að: stray forms of an obsol. strong verb (svípa, sveip) are, pret. sveip, Rm. 18, Vkv. 23, Skv. 3. 13; pres. sveipr (for svípr), 3. 8; part. sveipinn (for svipinn), Fm. 42, Fas. i. 439 (in a verse); [cp. Engl. sweep; a Goth. sweipan may be assumed from midja-sweipans = κατακλυσμός, deluge; A. S. swâpan; Germ. schweben; cp. svipa, sópa]:—to sweep, stroke; hann sveipaði hárinu fram yfir höfuð sér, stroked the hair with the hand, Fms. i. 180; sveipar hann þeim saman, Grett. 129 new Ed.; greip hann til hendinni, ok sveipði af sér flugunni, swept the fly away, Edda 70; hann sveipaði hárinu fram yfir höfuð sér, Fms. i. 180; hann sveipaði at hendinni dúki þeim er …, Bs. i. 188.

2. to wrap, swaddle; hann hafði sveipat at sér möttli einum, wrapped himself in a mantle, Stj. 492; lét hann s. (wrap, swathe) skipit allt fyrir ofan sjá með grám tjöldum, Ó. H. 170; hann sveipar sik í skikkju sinni, Sks. 298; þeir fundu barn sveipat líndúk, Fms. i. 112; fæddi hón barn, var þat sveift klæðum, Ó. T. 4; kona sveip ripti, Rm. 18; ok hana Sigurðr sveipr í ripti, Skv, 3. 8; þeir þógu því ok sveipðu þat (the corpse) líndúkum, Fms. v. 29; var kistan sveipð pelli, Ó. H. 229; lét ábóti þá s. líkit, Sturl. iii. 284; lík konungs var sveipað dúkum, Fms. viii. 232; en þær skálar sveip hann útan silfri, Vkv. 23; eldi sveipinn, wrapped in a sheet of fire, Fm. 42, Fas. i. (in a verse).

II. to sweep, swoop; þeir sveipuðu (v. l. svipuðu) yfir ána, Fms. viii. 170; hann sveipaði til sverðinu, swept round him with the sword, v. 90; hann sveipar öxinni til hans, Fbr. 111 new Ed.; sveip sínum hug, ‘swooped’ turned his mind, Skv. 3. 13.

2. to be twisted; eitt er lýtið á, hárit er sveipt í enninu, a falling forelock on the forehead, Korm. 18; and the verse, hón kvað hári mínu sveipt í enni, id.

3. part. sveipandi (= svipandi), swooping, flaming; Cherub með sveipandu sverði, Gen. iii. 24.

* * *

(að), v.

1) to sweep, stroke (hann sveipaði hárinu fram yfir höfuð sér); Þ. sveipar öxinni til hans, Th. sweeps at him with the axe; hann sveipaði til sverðinu, he swept round him with the sword;

2) to swathe, wrap (lét hann s. skipit allt fyrir ofan sjá með grám tjöldum); líkit var sveipat líndúkum, the corpse was wrapped in linen; hann sveipar sik í skikkju sinni, he wrapped himself in his mantle.

(-tá, -tr), v.

1) to sweep; hann sveipti af sér flugunni, he swept (drove) the fly away; hárit er sveipt í enninu, his hair curls on the forehead;

2) to swaddle, wrap, = sveipa (að), (fœddi hón barn ok var þat sveipt klæðum).

(sveipr, sveip, sveipinn), v.

1) to cast; sveip sínum hug, he turned his mind;

2) to wrap, swaddle; kona sveip karl ripti, she swaddled him in linen; eldi sveipinn, encircled by fire; cf. sveipa (að).

f. kerchief, hood.

* * *

u, f. a kerchief, hood (= sveipr, sveigr), Edda (Gl.); hón sækir þá sveipu sína ok veitði upp yfir hófuð sér, Ísl. ii. 76.

* * *

(gen. hafnar, pl. hafnir), f.

1) haven, harbour;

2) fœtus (á þann hátt sem h. vex með konu);

3) coat, cloak, = yfirhöfn (hann tók af sér höfnina ok sveipaði um konunginn);

4) tenure of land (jarðar h.);

5) crew, = skipshöfn.

* * *

f., also spelt hömn, gen. hafnar; [hafa]:

1. a holding, possession, esp. tenure of land; þá skal þeim dæma eingis-höfnina er heimild kemr til, Grág. (Kb.) ii. 86; jarðar h., tenure of land; at jarðar-höfn ok at fjár-megni, N. G. L. ii. 38; nú skal görðum skipta eptir jarðar-höfn ok öllum áverka, 122; hafnar-vitni, testimony as to tenure of land, opp. to óðals-vitni, N. G. L. i. 246, 247: the allit. phrase, hönd ok höfn, hand and having, absolute power; nema þeim sem hann leggr hendr ok höfn sem hann vill, cp. Dan. ‘skalte og valte med,’ Bs. i. 706, v. l.,—no emend. seems necessary.

2. a foetus; lýstr maðr kviðuga konu, svá at höfn sú deyr, er hón ferr með ok skilsk hón við höfnina, Stj. 302; taka við höfn, Lat. concipere, Flóv., Bs. ii. 173, Hom. (St.): the time of pregnancy, á enum níunda mánaði hafnarinnar, 686 B. 14.

3. pasture; sauða-höfn í Múla-fjall, Vm. 64; nauta tröð ok hömn, N. G. L. i. 379, D. N. ii. 146, iii. 120.

4. a coat, cp. Lat. habitus, esp. = a cloak; hann tók af sér höfnina ok sveipaði um konunginn, Fms. ix. 25; yfir-h., a cloak, cp. Ísl. ii. 245 (in a verse): a kind of stuff; hence hafnar-feldr, m., hafnar-vaðmál, n., hafnar-váð, f. denoting a plain stuff, as it was sold in trade; Grág. i. 504, Nj. 7, D. N. i. 134, ii. 6, iii. 8, 451, Vm. 103, 117, Pm. 57.

5. skips-höfn, a ship’s crew; munns-höfn, ‘mouth-habit,’ language.

B. [Engl. and Dutch haven; Germ. hafen; Dan. havn; Swed. hamn]:—a haven, harbour, Fms. xi. 74, Eg. 79, Hkr. iii. 248, Grág., etc.: eccl., sælu-höfn, lífs-h., passim: sometimes spelt hafn, Ísl. ii. 398: as also in local names, Höfn, Landn.: Hafnar-menn, m. pl., Sturl. ii. 91; Kaupmanna-höfn, Copenhagen; Hraun-höfn, Eb., etc.

COMPDS: hafnaraustr, hafnarbúi, hafnardyrr, hafnarkross, hafnarlykill, hafnarmark, hafnarrán, hafnartollr, hafnarvágr.